سامانه مودیان و سامانه گزارش فصلی، دو سامانه مهم و مرتبط در حوزه مالیات هستند که توسط سازمان امور مالیاتی کشور برای تسهیل فرآیندهای مالیاتی و افزایش شفافیت ارائه شده‌اند.
سامانه مودیان یک سامانه جامع است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور برای ثبت اطلاعات مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی ایجاد شده است و سامانه گزارش فصلی ابزاری برای ارسال اطلاعات معاملات فصلی (خرید و فروش) به سازمان امور مالیاتی است.
تفاوت سامانه مودیان و گزارش فصلی در 7 مورد است که شامل: هدف، اطلاعات، زمان ارسال، الزام، جریمه، نحوه ارسال و کاربرد این دو سامانه است.
در این مقاله از سامان محاسبان به بررسی دقیق این هفت تفاوت سامانه مودیان و گزارش فصلی می پردازیم تا شما به طور کامل با وظایف خود در هر سامانه آشنا شوید. پیش تر در همین سایت مقاله بسیار مفید و جامعی ارائه شده که در آن به معرفی سامانه مودیان پرداخته ایم، دعوت می کنیم در کنار این نوشتار، مقاله سامانه مودیان چیست و چگونه ثبت نام کنیم؟ را نیز مطالعه کنید؛ از نحوه ثبت نام در سامانه گرفته تا مراحل تکمیل و ارسال صورت حساب های الکترونیکی را در آن مقاله می خوانید.
در دنیای امروز، شاهد تحولات عظیمی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات هستیم. این تحولات، نحوه زندگی، کار و تعاملات ما را به طور چشمگیری تغییر داده‌اند. ادارات و ارگان‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
با ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات، شاهد تحولات نوینی در نحوه انجام امور در ادارات و ارگان‌ها هستیم. استفاده از سامانه‌ها، جایگزینی کارآمد برای روش‌های سنتی است که مزایای بسیاری را به همراه دارد.
در گذشته، ادارات و ارگان‌ها برای انجام امور خود از روش‌های سنتی مانند کاغذبازی، بایگانی دستی و مراجعات حضوری استفاده می‌کردند. اما این روش‌ها معایبی مانند کندی، ناکارآمدی، عدم شفافیت و نارضایتی ارباب رجوع را به همراه داشتند.
ایده ایجاد سامانه مودیان مالیاتی برای اولین بار در سال 1390 مطرح شد. در آن زمان، سازمان امور مالیاتی کشور به دنبال راه حلی برای تسهیل فرآیندهای مالیاتی و افزایش شفافیت در نظام مالیاتی بود.
سامانه های مالیاتی از سه جهت مزایایی را ارائه می کنند. مزایایی برای مودیان دارند و همچنین مزایایی برای سازمان امور مالیاتی و در نهایت تاثیر بسیار مثبتی بر اقتصاد کشور دارند.
از جمله مزایای استفاده از سامانه های مالیاتی برای مودیان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مزایای استفاده از سامانه های مالیاتی برای سازمان امور مالیاتی را مرور کنیم:
مزایای استفاده از سامانه های مالیاتی برای اقتصاد کشور:
خوب است بدانید در سال 1393، قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. این قانون، سازمان امور مالیاتی را موظف به ایجاد سامانه‌ای جامع برای ثبت اطلاعات مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی کرد. دو سال بعد، فاز اول سامانه مودیان مالیاتی برای مودیان بزرگ (اشخاص حقوقی با بیش از 3 میلیارد تومان درآمد سالانه) راه‌اندازی شد و سپس فاز دوم سامانه مودیان مالیاتی برای مودیان متوسط (اشخاص حقوقی با 1 تا 3 میلیارد تومان درآمد سالانه) در سال 96 و 97راه‌اندازی شد، در سال 1397، فاز سوم سامانه مودیان مالیاتی برای مودیان کوچک (اشخاص حقیقی و حقوقی با کمتر از 1 میلیارد تومان درآمد سالانه) راه‌اندازی گردید.
در حال حاضر، سامانه مودیان مالیاتی به طور کامل برای همه مشمولان مالیاتی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی فعال است.
در این سامانه، اطلاعات مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی ثبت، پردازش و تحلیل می‌شود. اطلاعاتی که لازم است در این سامانه درج شود شامل موارد زیر است :
شاید بپرسید چه کسانی موظف به درج و ارائه اطلاعات در این سامانه هستند؟ پاسخ : اشخاص حقیقی یعنی صاحبان مشاغل، کسبه، پزشکان، وکلا، مهندسین و ... و اشخاص حقوقی شامل شرکت‌ها، مؤسسات، سازمان‌ها و ...
اشخاص حقیقی با درآمد کمتر از حد نصاب معافیت مالیاتی و افرادی که به طور غیرمستقیم و از طریق کارفرما مشمول کسر مالیات بر حقوق می‌شوند از درج و ارائه اطلاعات در این سامانه معاف هستند.
مودیان پس از درج اطلاعات هویتی خود و دریافت شناسه ملی از این سامانه، باید در زمان شروع فعالیت اقتصادی، اطلاعات مربوط به فعالیت اقتصادی خود را درج نمایند و سپس در هنگام انجام معاملات و به طور همزمان با انجام معاملات، اطلاعات مربوطه را در این سامانه وارد می کنند.
همچنین در زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی، اطلاعات مربوط به درآمدها و هزینه‌ها هم باید در همین سامانه درج شود.
سامانه گزارشات فصلی در سال 1387 یعنی خیلی زودتر از سامانه مودیان و به منظور ایجاد شفافیت و مبارزه با فرار مالیاتی در کشور راه‌اندازی شد. این سامانه در طول سال‌ها توسعه و ارتقا یافته و در حال حاضر به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سازمان امور مالیاتی برای جمع‌آوری اطلاعات مالیاتی از مودیان محسوب می‌شود.
این سامانه در ابتدا به صورت پایلوت در استان تهران راه‌اندازی شد و یکسال بعد برای همه مودیان مالیاتی در سراسر کشور اجباری شد.
در سال 1390 امکانات جدیدی به سامانه اضافه شد، از جمله امکان ارائه گزارشات به صورت آنلاین و سه سال بعد، سامانه گزارشات فصلی در سامانه جامع مالیاتی ادغام شد. در سال 98، ثبت نام در سامانه مؤدیان برای همه مودیان مالیاتی اجباری شد و سپس امکانات جدیدی به سامانه اضافه شد، از جمله امکان ارائه گزارشات به صورت آفلاین.
در حال حاضر، سامانه گزارشات فصلی به عنوان یک ابزار مهم در نظام مالیاتی کشور فعال است.
دلیل نامگذاری این سامانه به عنوان "گزارشات فصلی" به نحوه ارائه اطلاعات توسط مودیان مربوط می‌شود. مودیان باید اطلاعات مربوط به فعالیت‌های اقتصادی خود را به صورت فصلی (هر سه ماه یکبار) در این سامانه ارائه دهند و 45 روز پس از پایان هر فصل وقت دارند تا اطلاعات را در سامانه درج کنند.
اطلاعات درج شده در سامانه گزارشات فصلی شامل موارد زیر است:
اشخاص حقیقی شامل صاحبان مشاغل، کسبه، پزشکان، وکلا، مهندسین و ...و همچنین اشخاص حقوقی شامل شرکت‌ها، مؤسسات و سازمان‌ها، موظف به درج اطلاعات مذکور در این سامانه بصورت فصلی هستند.
تفاوت سامانه مودیان و گزارش فصلی را بررسی می کنیم، تا اینجا دو سامانه مهم مالیاتی کشور را معرفی کردیم و گفتیم چه کسانی در چه زمان هایی چه اطلاعاتی را باید در این سامانه ها درج کنند. حال به بررسی تفاوت های اصلی این دو سامانه می پردازیم. با ما در سامان محاسبان همراه باشید.
اولین تفاوت سامانه مودیان و گزارش فصلی، در هدف آن هاست؛ سامانه مودیان به دنبال جمع‌آوری اطلاعات کامل و دقیق از همه مودیان مالیاتی (اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) است تا با ثبت اطلاعات، شبهه‌ها و ابهامات در خصوص فعالیت‌های اقتصادی و مالی مودیان کاهش یابد. سازمان امور مالیاتی با استفاده از اطلاعات این سامانه می‌تواند خدمات مالیاتی بهتری ارائه دهد و با شناسایی مجرمین فرار مالیاتی و برخورد با آنها به عدالت اجتماعی و اقتصاد کلی کشور کمک کند.
اما هدف سامانه گزارش فصلی چیست؟ این سامانه به دنبال اطلاعات مربوط به خرید و فروش، صادرات و واردات، ارائه و دریافت خدمات، کنترل و نظارت بر فعالیت‌های اقتصادی است ؛ با استفاده از اطلاعات گزارش فصلی، سازمان امور مالیاتی می‌تواند بر فعالیت‌های اقتصادی مودیان نظارت مستقیم داشته باشد.
به طور خلاصه، سامانه مودیان به دنبال ایجاد یک تصویر جامع از وضعیت مالیاتی مودیان است، در حالی که گزارش فصلی بر روی یک بخش خاص از فعالیت‌های اقتصادی (معاملات) تمرکز دارد.
دعوت می کنیم مقاله در هنگام خرید چطور مالیات پرداخت می کنیم؟ را در همین سایت بخوانید.
سامانه مودیان، اطلاعات جامع مالیاتی مانند صورت معاملات، خرید و فروش، لیست پرداختی‌ها و ... را ثبت می‌کند. در حالیکه سامانه گزارش فصلی، فقط شامل اطلاعات مربوط به معاملات فصلی (خرید و فروش) است.
تفاوت سامانه مودیان و گزارش فصلی را بررسی می کنیم، زمان ارسال اطلاعات در سامانه مودیان، به صورت مستمر و آنلاین است اما در سامانه گزارش فصلی، اطلاعات به صورت فصلی (هر سه ماه یک بار) ارسال می‌شود. در سامانه گزارشات فصلی، مودیان فقط چهار نوبت در سال به درج اطلاعات اقدام می کنند اما در سامانه مودیان، اطلاعات به صورت روزانه وارد می شود.
درج اطلاعات در سامانه مودیان برای همه مشمولان مالیاتی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی الزامی است اما ارائه اطلاعات در سامانه گزارش فصلی فقط برای برخی از مشمولان مالیاتی مانند صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی الزامی است.
بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، سه دسته از اشخاص موظف به ارائه اطلاعات در سامانه گزارشات فصلی هستند:
بنابراین، اشخاصی که در هیچ یک از این سه دسته قرار نمی‌گیرند، موظف به ارائه اطلاعات در سامانه گزارشات فصلی نیستند؛ به طور کلی، می‌توان گفت، کارمندان، افراد دارای درآمد غیرفعال، افراد زیر سن قانونی و افراد معاف از مالیات نیاز به درج اطلاعات در سامانه گزارشات فصلی ندارند.
در سامانه مودیان، در صورت عدم ثبت اطلاعات، جریمه‌های سنگینی در نظر گرفته می‌شود اما در صورت عدم ارسال به موقع گزارش در سامانه گزارشات فصلی، جریمه های کمتری تعلق می‌گیرد.
جریمه عدم ثبت اطلاعات در سامانه مودیان، 10 درصد از مجموع مبلغ فروش و حداقل 2 میلیون تومان است اما جریمه عدم ارسال گزارش فصلی، 2 درصد از مجموع مبلغ معاملات و حداقل 100 هزار تومان می باشد.
دلایل این تفاوت، اهمیت بسیار بالای اطلاعات ثبت شده در سامانه مودیان است، اطلاعات ثبت شده در این سامانه برای محاسبه مالیات برای سازمان امور مالیاتی اهمیت خاص دارد. همچنین پیچیدگی فرآیند ارسال اطلاعات در سامانه مودیان دلیل دوم تفاوت این جرایم است، در صورت عدم پرداخت جریمه‌ها، مشمول جریمه‌های دیرکرد و سایر مجازات‌های قانونی خواهید شد.
در سامانه مودیان، اطلاعات به صورت آنلاین ثبت می‌شود اما در سامانه گزارش فصلی، اطلاعات به صورت آنلاین یا آفلاین قابل ارسال است و این هم یک تفاوت سامانه مودیان و گزارش فصلی است.
برای ثبت به صورت آفلاین در سامانه گزارشات فصلی باید مراحل زیر را انجام دهید:
سامانه مودیان، علاوه بر ارسال گزارش فصلی، برای ارائه اظهارنامه مالیاتی، صدور صورتحساب الکترونیکی و سایر امور مالیاتی نیز کاربرد دارد اما سامانه گزارش فصلی، فقط برای ارسال اطلاعات معاملات فصلی به سازمان امور مالیاتی کاربرد دارد.
همانطور که مطالعه کردید، سامانه مودیان به دلیل ثبت مستمر و آنلاین اطلاعات مربوط به تمام فعالیت‌های اقتصادی، جامع‌تر از سامانه گزارشات فصلی است که فقط اطلاعات مربوط به معاملات را به صورت فصلی جمع‌آوری می‌کند. به عبارت دیگر، سامانه مودیان تصویری کامل‌تر از فعالیت اقتصادی مودیان ارائه می‌دهد.
فرآیندهای ثبت اطلاعات در سامانه‌های مودیان و گزارشات فصلی به دلیل پیچیدگی و تخصصی بودن، ممکن است برای برخی افراد چالش‌برانگیز باشد. شرکت سامان محاسبان با ارائه خدمات تخصصی در این زمینه، می‌تواند به شما در موارد زیر کمک کند:
با استفاده از خدمات شرکت سامان محاسبان می‌توانید با خیالی آسوده از صحت و درستی اطلاعات ثبت شده در سامانه‌های مودیان و گزارشات فصلی مطمئن باشید.
