از سال 1401 که قیمت خودرو در ایران بالاتر رفت و مردم برای سرمایه گذاری به بازار خودرو هم روی آوردند، دولت تصمیم گرفت مالیاتی مستقیم بر خودروهای لوکس اعمال کند تا به این وسیله درآمدی برای دولت کسب شود و بازار خودرو هم متعادل بماند! مالیات خودرو یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است که دولت از مالکان خودروهای لوکس دریافت می‌کند. این مالیات در دو نوع نقل و انتقال و سالانه وجود دارد، این مالیات ها بدون ارائه اظهارنامه مالیاتی و بصورت آنلاین پرداخت می شوند.
در ادامه با ما در سامان محاسبان همراه باشید تا بطور کامل با قوانین مالیات خودرو آشنا شوید، معرفی کامل انواع مالیات خودرو، شیوه محاسبه مالیات خودرو، انواع معافیت و نکات بسیار مهم پرداخت مالیات خودرو اهم موضوعات این نوشتار هستند.
مالیات نقل و انتقال خودرو
مالیاتی که هنگام نقل و انتقال مالکیت خودرو باید پرداخت شود، این مالیات به عهده خریدار است و به صورت آنلاین در سامانه پرداخت الکترونیکی عوارض و مالیات خودرو پرداخت می شود. در معاملات خودرو، 9% مالیات بر ارزش افزوده نیز از مبلغ معامله دریافت می‌شود.
شما نمی توانید این مالیات را پرداخت نکنید یا حتی به تعویق بیاندازید چراکه عدم پرداخت مالیات نقل و انتقال جریمه دارد و ضمناً فک پلاک و تعویض پلاک منوط به پرداخت همین مالیات نقل و انتقال خودرو است.
مالیات نقل و انتقال خودرو در سالهای اخیر بدون تغییر بوده و از سال 1401 تا 1403 به میزان یک درصد ارزش خودرو در نظر گرفته شده و می شود.
مالیات سالانه خودرو
از سال 1401 مالیات دیگری تحت عنوان مالیات سالانه هم برای مالکان خودرو های لوکس در نظر گرفته شد، قوانین پرداخت مالیات سالانه در سال های مختلف، تفاوت هایی داشته که در ادامه به آن می پردازیم.
در سال 1401 این مالیات بصورت پلکانی به این صورت تعریف شد :
- معاف از پرداخت مالیات برای خودرهایی با ارزش تا 1 میلیارد تومان
- 1% مالیات برای خودرهایی با ارزش تا 1.5 میلیارد تومان
- 2% مالیات برای خودرو هایی با قیمت تا 3 میلیارد تومان
- 3% مالیات برای خودرو هایی تا 4.5 میلیارد تومان
- 4% مالیات برای خودروهای بسیار لوکس با ارزشی بیش از 4.5 میلیارد تومان
در سال 1402، قانون پلکانی برچیده شد و طبق قانون کلیه خودروهای با ارزش بیش از 3 میلیارد تومان باید یک درصد ارزش خودرو را مالیات بپردازند.
در سال 1403 دارندگان خودروهای با ارزش بیش از 3.5 میلیارد تومان موظف به پرداخت یک درصد از ارزش خودرو به عنوان مالیات سالانه هستند.
نکته : ارزش روز خودرو توسط سازمان امور مالیاتی کشور هر ساله تا پایان فروردین ماه تعیین و ابلاغ می‌شود.
عوامل موثر بر ارزش خودرو
- نوع و مدل خودرو
- سال تولید
- رنگ
- کارکرد
- وضعیت فنی
- آپشن‌ها
خوب است بدانید عدم پرداخت مالیات خودرو بصورت سالانه جریمه دارد و عدم پرداخت مالیات سالانه مانع از دریافت خدمات دولتی مانند گواهینامه رانندگی و معاینه فنی می‌شود. بنابراین دولت شما را موظف به پرداخت این مالیات کرده است!
شاید الان فکر کنید که ” من که خودرو لوکسی ندارم، بنابراین از این مالیات معاف هستم” نکته بسیار مهم و حائز اهمیت آن است که :
برای مالیات سالانه جمع خودروها و در واقع پلاک هایی که به نام یک شخص است، مبنای محاسبه قرار می گیرد! بنابر این اگر شما صاحب چندین خودرو هستید که جمع ارزش و قیمت آن هم با جدول مالیات خودرو سالانه مطابقت پیدا می کند، در لیست مشمولین پرداخت این مالیات هستید؛ حالا ماشین حساب را برداشت و ببینید آیا 3.5 میلیارد خودرو دارید؟!
خودروهای معاف از مالیات در سال 1403
در سال 1403، طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی و لایحه بودجه، برخی از خودروها از پرداخت مالیات نقل و انتقال و سالانه معاف هستند. این معافیت‌ها به منظور حمایت از اقشار خاص، ترویج استفاده از خودروهای کم‌آلاینده و تنظیم بازار خودرو اعمال شده‌اند.
موارد معافیت از مالیات خودرو در بخش نقل و انتقال
- خودروهای با ارزش کمتر از 3.5 میلیارد تومان : منظور از ارزش، قیمت روز خودرو در زمان نقل و انتقال است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و ابلاغ می‌شود. هدف این معافیت حمایت از اقشار متوسط و کم‌درآمد و تسهیل فرآیند نقل و انتقال خودروهای ارزان‌قیمت در بازار است.
- خودروهای عمومی شامل : تاکسی، وانت بار، آمبولانس، اتوبوس و مینی‌بوس. هدف از این معافیت مالیاتی، حمایت از مشاغلی است که به طور مستقیم با ارائه خدمات حمل و نقل به مردم سروکار دارند. و نکته مهم این است که استفاده از خودرو در شغل مربوطه باید در حال انجام باشد و برای معافیت مالیات خودرو باید ارائه مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح هم انجام شود.
- خودروهای معلولان: با شرایط خاص و به میزان یک دستگاه ، شرایط خاص به معنی معلولیت شدید و نیاز به استفاده از خودرو با امکانات ویژه است، ارائه مستندات و مدارک معتبر از مراجع ذیصلاح الزامی است و این معافیت، فقط شامل یک دستگاه خودرو می‌شود.
- خودروهای دولتی که همان خودروهای متعلق به وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و موسسات دولتی را شامل می شود، هدف از این معافیت، تسهیل امور مربوط به وظایف و خدمات عمومی دولت اعلام شده است.
- خودروهای وارداتی در مناطق آزاد تجاری-صنعتی با این شرط که خروج خودرو از محدوده منطقه آزاد انجام نشود و استفاده از خودرو در همان محدوده منطقه آزاد صورت پذیرد.
- خودروهای حامل سوخت و مواد نفتی با شرایط خاص و صرفاً در محدوده و برای مصارف مربوطه با این شرایط که استفاده از خودرو در محدوده کاری و برای مصارف مربوطه شغلی باشد و همچنین ارائه مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح الزامی است.
موارد معافیت از مالیات خودرو در مالیات سالانه
خودروهای با ارزش کمتر از 3.5 میلیارد تومان: همانگونه که گفتیم، منظور از ارزش خودرو، قیمت روز خودرو در زمان پرداخت مالیات است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و ابلاغ می‌شود؛ هدف از این معافیت، حمایت از اقشار متوسط و کم‌درآمد اعلام شده است.
خودروهای برقی و هیبریدی: هدف از این معافیت، تشویق مردم به استفاده از خودروهای پاک و کم‌آلاینده است. شرایط معافیت، داشتن گواهینامه و پلاک مخصوص خودروهای برقی و هیبریدی و رعایت ضوابط و مقررات مربوطه است.
خودروهای با آلایندگی کم: مبنای تعیین آلایندگی بر اساس معیارهای تعیین شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست خواهد بود، میزان معافیت به تناسب سطح آلایندگی خودرو، از 50% تا 100% خواهد بود؛ هدف از این معافیت، تشویق به استفاده از خودروهای با آلایندگی کمتر و ارتقای کیفیت هوا است.
خودروهای فرسوده: در صورت اسقاط خودرو طبق ضوابط و مقررات مربوطه با ارائه گواهی اسقاط، این خودرو ها معاف از مالیات خودرو خواهند بود. هدف از این معافیت، کمک به نوسازی ناوگان حمل و نقل کشور و کاهش آلودگی هوا است.
خودروهای جانبازان و معلولان: شرایط استفاده از این معافیت مالیات خودرو، معلولیت شدید و نیاز به استفاده از خودرو با امکانات ویژه است که با ارائه مستندات و مدارک معتبر از مراجع ذیصلاح انجام می گیرد، معافیت مالیات خودرو با این شرایط، فقط شامل یک دستگاه خودرو می‌شود.
نکات بسیار مهم درخصوص مالیات خودرو که حتما باید بدانید
پرداخت مالیات خودرو چه در بخش نقل و انتقال و چه در بخش سالانه نیازمند داشتن آگاهی و اطلاعات جامع و البته به روز است، در ادامه نکاتی بسیار مهم را با هم مرور می کنیم :
برای پرداخت مالیات خودرو نیاز به ارائه اظهار نامه نیست.
برخلاف سایر مالیات‌ها، برای پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو نیازی به ثبت نام در سامانه سازمان امور مالیاتی نیست. دلیل این امر، ساده‌تر کردن فرآیند پرداخت و جلوگیری از بوروکراسی و کاغذ بازی های اداری است.
قبلاً افراد برای پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو باید ابتدا در سامانه سازمان امور مالیاتی ثبت نام می‌کردند که این امر مستلزم ارائه اطلاعات و مدارک مختلف بود. سپس با دریافت کد کاربری و رمز عبور، می‌توانستند نسبت به پرداخت مالیات اقدام کنند اما در حال حاضر، با حذف فرآیند ثبت نام، پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو به طور مستقیم از طریق سامانه expcar.tax.gov.ir انجام می‌شود.
اشخاص می توانند براحتی شماره ملی و شماره پلاک خود را در سایت وارد کنند و پس از محاسبه مبلغ مالیات، آن را به صورت آنلاین پرداخت کنند.
حذف ثبت نام و پرداخت آنلاین مالیات خودرو، شفافیت و نظارت بر فرآیند پرداخت را افزایش می‌دهد و امکان رصد و پیگیری تخلفات و فرار مالیاتی به طور دقیق‌تر برای دولت فراهم می‌شود. همانطور که گفتیم، استعلام و پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو از طریق سامانه expcar.tax.gov.ir انجام می‌شود.
مالیات خودرو بر جمع ارزش خودروهای شما اعمال می شود.
در طول نوشتار هم گفتیم که مبنای محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو، مجموع ارزش خودروهای متعلق به یک شخص است. در سال 1403، اگر مجموع ارزش خودروهای یک شخص بیش از 3.5 میلیارد تومان باشد، تمام خودروهای فرد مشمول مالیات است حتی اگر ارزش هر کدام از خودروها به تنهایی کمتر از 3.5 میلیارد تومان باشد.
نکته بسیار مهم که بیشتر افراد نمی دانند : اشتباه نکنید! وقتی گفته می شود ارزش خودرو ها بیش از 3.5 میلیارد تومان، یعنی اینکه اگر جمع ارزش خودروهای شما هم اکنون 4.5 میلیارد تومان است، از آنجا که تا مرز 3.5 میلیارد تومان، مالیات خودرو دریافت نمی شود، بنابراین شما تنها از باقیمانده عدد، مالیات می دهید؛ یعنی یک درصد از یک میلیارد تومانِ باقیمانده ؛ بطور واضح تر ابتدا جمع ارزش خودرو های خود را محاسبه کنید، اگر از 3.5 میلیارد بیشتر شد آن عدد را از 3.5 کم کنید. حالا از باقیماندة این تفریق، یک درصد مالیاتِ خودرو را سالانه بدهید! از این ساده تر؟!
ارزش روز خودرو را سازمان امور مالیاتی کشور مشخص می کند.
سازمان امور مالیاتی کشور برای ایجاد عدالت در محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو، جلوگیری از سوداگری و فرار مالیاتی و اعمال قانون به طور یکسان برای همه افراد، ارزش روز خودرو را به طور سالانه تعیین و ابلاغ می‌کند.
این ارزش بر اساس قیمت روز خودرو در بازار، مشخصات فنی خودرو، سال ساخت خودرو و وضعیت و کارکرد خودرو تعیین می‌شود.
تعیین ارزش روز خودرو توسط سازمان امور مالیاتی مزایای بسیاری دارد، از جمله:
- محاسبه دقیق‌تر مالیات نقل و انتقال خودرو
- جلوگیری از معاملات صوری و فرار مالیاتی
- ایجاد شفافیت در بازار خودرو
- حمایت از حقوق خریداران و فروشندگان
نکته : برای دسترسی به ارزش روز خودرو می‌توانید به سامانه سازمان امور مالیاتی کشور، سامانه پرداخت الکترونیکی عوارض و مالیات خودرو یا مراجعه به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید.
خوب است بدانید : ارزش روز خودرو ممکن است با قیمت واقعی آن در بازار متفاوت باشد؛ در صورت اعتراض به ارزش روز خودرو، مالک می‌تواند به هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی مراجعه کند.
اغلب خودروهای داخلی مشمول مالیات نقل و انتقال خودرو نمی‌شوند.
در راستای حمایت از تولید داخلی و رونق بازار خودرو، اغلب خودروهای داخلی از پرداخت مالیات نقل و انتقال معاف هستند. این معافیت شامل خودروهایی می‌شود که ساخت داخل باشند، ارزش (با احتساب عوارض و مالیات) آنها کمتر از 3.5 میلیارد تومان باشد و انتقال مالکیت آنها در اولین سال پس از تولید انجام شود.
معافیت از مالیات نقل و انتقال خودرو مزایای متعددی دارد، از جمله:
- کاهش قیمت تمام شده خودرو برای مصرف کنندگان
- افزایش تقاضا برای خودروهای داخلی
- حمایت از تولیدکنندگان داخلی
- رونق بازار خودرو
این معافیت به نفع مصرف کنندگان، تولیدکنندگان و به طور کلی اقتصاد کشور است. البته باید به این نکته توجه داشت که معافیت از مالیات نقل و انتقال خودرو به طور موقت اعمال شده است و ممکن است در آینده تغییر کند.
خودروهای وارداتی به طور کلی مشمول مالیات خودرو می‌شوند.
درآمد حاصل از مالیات نقل و انتقال خودرو، یکی از منابع مهم درآمدی دولت است. خودروهای وارداتی به طور کلی مشمول این مالیات می‌شوند.
دلایل مشمولیت مالیات:
- تنظیم بازار خودرو: با اعمال مالیات بر خودروهای وارداتی، تقاضا برای این نوع خودروها تا حدی کنترل شده و به نفع تولید داخلی عمل می‌کند.
- ایجاد تعادل در قیمت‌ها: با افزایش قیمت خودروهای وارداتی، قیمت خودروهای داخلی نیز تا حدی متعادل می‌شود.
- کاهش وابستگی به واردات: با افزایش قیمت خودروهای وارداتی، تمایل به خرید خودروهای داخلی افزایش یافته و وابستگی به واردات کاهش می‌یابد.
- تامین منابع درآمدی دولت: عوارض و مالیات دریافتی از خودروهای وارداتی، صرف امور عمرانی و رفاهی کشور می‌شود.
- نرخ مالیات نقل و انتقال خودرو برای خودروهای وارداتی بر اساس ارزش خودرو، سال ساخت، حجم موتور و سایر مشخصات فنی تعیین می‌شود.
- خودروهای دیپلماتیک، خودروهای معلولین، خودروهای اهدایی به هلال احمر و سایر سازمان‌های خیریه از این مالیات معاف هستند.
در این مقاله از سامان محاسبان تلاش کردیم تمام آنچه باید در خصوص مالیات خودرو بدانید را به تفصیل و بصورت ملموس شرح دهیم، برای دریافت اطلاعات بیشتر با مشاوران و متخصصان آگاه و مجرب ما در تماس باشید.
