طلا به عنوان یک کالای با ارزش، همواره مورد توجه افراد برای سرمایه گذاری و حفظ ارزش داراییهایشان بوده است. اما مانند هر کالای دیگری، خرید و فروش طلا نیز مشمول قوانین و مقرراتی از جمله مالیات میشود. در این مطلب از سامان محاسبان، به بررسی دلایل و ضرورت پرداخت مالیات طلا میپردازیم، با ما همراه باشید.
تمام فعالان بازار سرمایه، سرمایه گذاران بازار طلا و جواهر و حتی عموم مردم که برای خودشان به میزان محدود طلا می خرند باید با موضوعات زیر آشنا باشند:
- انواع مالیاتهای مرتبط با طلا در ایران
- نرخ مالیات طلا
- معافیتهای مالیاتی طلا
- فرمول محاسبه مالیات طلا
- قوانین و مقررات مربوط به نقل و انتقال طلا
قیمت روز طلا با اجرت و مالیات
قیمت طلا با اجرت و مالیات امروز به عیار طلا و قیمت جهانی طلا بستگی دارد. عیار طلا، میزان طلای خالص موجود در یک قطعه طلا است. طلای 18 عیار که در ایران رایج است، 75 درصد طلای خالص دارد. اما اگر خریدار طلا هستید باید بتوانید قیمت هر گرم طلا با اجرت و مالیات امروز را محاسبه کنید و در بازار طلا فروشان سردر گم نشوید.
فرمول محاسبه قیمت روز طلا: قیمت روز طلا = (قیمت جهانی طلا × عیار طلا) / 1000
فرض کنید قیمت جهانی طلا گرمی 50 دلار باشد. قیمت روز طلای 18 عیار به این صورت محاسبه میشود:
قیمت روز طلا = (50 × 18) / 1000
اجرت ساخت، هزینهای است که طلافروش برای ساخت و طراحی طلا دریافت میکند. اجرت ساخت به عوامل مختلفی مانند ظرافت کار، نوع طراحی، وزن طلا و مهارت طلافروش بستگی دارد. اجرت ساخت به طور درصدی از قیمت روز طلا یا به صورت ثابت برای هر گرم طلا محاسبه میشود.
فرمول محاسبه اجرت ساخت: اجرت ساخت = (قیمت روز طلا × درصد اجرت) / 100
برای مثال فرض کنید قیمت روز طلا گرمی 9 تومان باشد و اجرت ساخت 15 درصد باشد. اجرت ساخت به این صورت محاسبه میشود:
اجرت ساخت = (9 × 15) / 100 = 1.35 تومان
مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که بر روی اجرت ساخت و سود طلافروش تعلق میگیرد. نرخ مالیات بر ارزش افزوده در ایران 9 درصد است که با این فرمول محاسبه می شود : مالیات = (اجرت ساخت + سود طلافروش) × 9%
فرض کنید اجرت ساخت گرمی 1.35 تومان باشد و سود طلافروش 7 درصد باشد. مالیات طلا به این صورت محاسبه میشود:
مالیات = (1.35 + 0.07) × 9% = 0.12 تومان
بنابراین قیمت نهایی طلا برای خریداین گونه است : قیمت نهایی = قیمت روز طلا + اجرت ساخت + مالیات
با توجه به مثالهای بالا، قیمت نهایی هر گرم طلای 18 عیار به این صورت محاسبه میشود: قیمت نهایی = 9 + 1.35 + 0.12 = 10.47 تومان
با این مثال ها حالا می توانید قیمت طلا با کارمزد و مالیات را بسادگی محاسبه کنید اما هر گونه سوالی در خصوص اجرت و مالیات طلا دارید می توانید با ما در سامان محاسبان هم در ارتباط باشید.
چرا ایرانی ها طلا می خرند؟
طلا، این فلز زیبا و درخشنده در فرهنگ و تاریخ ایران جایگاهی ویژه دارد. از دیرباز، ایرانیان از طلا به عنوان زینت آلات، سرمایه گذاری و حفظ ارزش پول خود استفاده میکردهاند. داشتن طلا نشان ثروت و قدرت بوده و هست اما در سالهای اخیر، با توجه به کاهش ارزش ریال، تمایل به خرید طلا به عنوان راهی برای حفظ ارزش داراییها افزایش یافته است.
مردم در این سالها به این نتیجه رسیده اند که طلا به عنوان یک کالا با ارزش جهانی، میتواند در برابر تورم و کاهش ارزش پول، ثبات و امنیت بیشتری را برای داراییهایشان فراهم کند.
علاوه بر این، برخی از مزایای دیگر خرید طلا عبارتند از:
- طلا قابلیت نقدشوندگی بالا دارد؛ طلا به راحتی قابل خرید و فروش است و میتوان از آن به عنوان پول نقد استفاده کرد.
- حمل و نقل آن آسان است؛ طلا به دلیل حجم و وزن کم، به راحتی قابل حمل و نقل است.
- ماندگاری بالا دارد؛ طلا به عنوان یک فلز با ارزش، ماندگاری بالایی دارد و میتواند برای نسلهای آینده حفظ شود.
اما چرا دولت ها همیشه در پی اخذ مالیات طلا هستند؟
- یکی از مهمترین دلایل اخذ مالیات طلا، تامین منابع مالی دولت برای ارائه خدمات عمومی به مردم است. دولتها از این منابع برای مواردی مانند آموزش، بهداشت، امنیت، و زیرساختها استفاده میکنند.
- مالیات طلا میتواند به عنوان ابزاری برای ایجاد عدالت اجتماعی در جامعه عمل کند. با اخذ مالیات از سود حاصل از فروش طلا، میتوان از انباشت ثروت در دست افراد خاص جلوگیری کرد و به اقشار کمدرآمد جامعه کمک کرد.
- مالیات طلا میتواند به عنوان ابزاری برای کنترل تورم در اقتصاد عمل کند. با افزایش قیمت طلا، تقاضا برای آن کاهش مییابد و در نتیجه، فشار تورمی در اقتصاد کاسته میشود.
- مالیات طلا میتواند به دولت در تنظیم و کنترل بازار طلا کمک کند. دولت با اخذ مالیات از معاملات طلا، میتواند از فعالیتهای سوداگرانه و سفتهبازی در این بازار جلوگیری کند.
انواع مالیات طلا در ایران
در ایران، انواع مختلفی از مالیاتها به طلا تعلق میگیرد که عبارتند از:
- مالیات بر ارزش افزوده
- مالیات بر سود
- مالیات بر ارث
مالیات بر ارزش افزوده طلا چقدر است ؟
برای اینکه بدانید مالیات بر ارزش افزوده طلا چقدر است در این بخش با ما در سامان محاسبان همراه باشید.
مالیات ارزش افزوده طلا نوعی از مالیات های غیر مستقیم است که بر عهده خریدار و یا مصرف کننده نهایی است، مصرف کننده این مالیات را پرداخت می کند و فروشنده آن را به حساب دولت از طریق سامانه مربوط به اداره مالیات واریز میکند.
تا دی ماه 1400، مالیات از اصل طلا گرفته می شد و بنابراین رقم بسیار بزرگی بود اما از این تاریخ به بعد، اصل طلا از مالیات معاف شد اما مالیات بر ارزش افزوده طلا چند درصد است؟ در حال حاضر، فقط اجرت ساخت و سود فروشنده طلا مشمول مالیات بر ارزش افزوده میشود که مانند سایر کالاها 9% محاسبه می شود ، اما این به چه معناست؟
اجرت ساخت طلا چیست؟
اجرت ساخت، هزینهای است که طلافروش برای ساخت و تولید مصنوعات طلا از جمله سکه، انگشتر، و گردنبند دریافت میکند که به عوامل مختلف زیر بستگی دارد :
- نوع طلای به کار رفته که طلای زرد، طلای سفید، و طلای رزگلد هر کدام اجرت ساخت متفاوتی دارند.
- ظرافت کار، بر اجرت ساخت اثر می گذارد، مصنوعات طلای ظریف، مانند انگشترهای نگین دار، اجرت ساخت بیشتری نسبت به مصنوعات طلای ساده، مانند سکه، دارند.
- زمان ساخت بیشتر، اجرت ساخت بالاتر؛ ساخت مصنوعات طلای پیچیده و ظریف، زمان بیشتری میبرد و در نتیجه اجرت ساخت بیشتری خواهد داشت.
- برند و شهرت طلافروشی هم مهم است؛ طلافروشیهای معروف و برندهای معتبر، معمولاً اجرت ساخت بیشتری نسبت به طلافروشیهای کوچک و محلی دارند.
نکته بسیار مهم اینجاست که این طلا فروش نیست که اجرت ساخت را تعیین می کند بلکه طلاساز این اجرت را تعیین کرده و طی فاکتور رسمی اعلام می کند، و نکته بسیار مهمتر اینکه اجرت ساخت فقط و فقط به طلاهای نو تعلق می گیرد و اگر شما طلای کارکرده بخرید، اجرت ساخت برای شما محاسبه نخواهد شد، به همین دلیل است که توصیه می شود اگر با هدف سرمایه گذاری، طلا می خرید ، طلای دست دوم، گزینه مناسب تری است چون هم اجرت ساخت را نخواهید داشت و هم مالیات بر ارزش افزوده آن را!
به طور کلی، اجرت ساخت طلا در ایران بین 5 تا 50 درصد قیمت طلای خام است و مالیات بر ارزش افزوده 9 درصدص بر اجرت ساخت طلا تعلق میگیرد.
سود فروشنده طلا به چه معناست؟
سود فروشنده، درصدی از قیمت طلا است که به عنوان سود فروش به طلافروش تعلق میگیرد و معمولا 7 درصد کل قیمت طلاست ، سود فروشنده به عوامل مختلفی مانند قیمت طلا، نوع طلای به کار رفته، و سیاستهای فروش طلافروشی بستگی دارد.
مالیات ارزش افزوده طلا بر سود فروشنده طلا نیز تعلق میگیرد.
مالیات بر ارزش افزوده طلا چگونه محاسبه می شود؟
اگر می خواهید بدانید که مالیات بر ارزش افزوده طلا چگونه محاسبه می شود این مراحل را انجام دهید:
باید ابتدا اجرت ساخت و سود فروشنده را از قیمت طلا جدا کنید و با هم جمع کنید سپس 9% مالیات بر ارزش افزوده طلا را فقط به جمع اجرت ساخت و سود فروشنده طلا اضافه کنید.
مالیات بر ارزش افزوده طلا در سال 1403 مانند دو سال اخیر است و هنوز دستور العمل جدیدی مبنی به تغییری خاص اعلام نشده است بنابراین شما با جمع اجرت ساخت و سود فروشنده و محاسبه 9 درصد مالیات ارزش افزوده طلا می توانید به عدد دقیق مالیات بر ارزش افزوده طلا در سال 1403 برسید.
مالیات ارزش افزوده طلا چگونه پرداخت می شود؟
خریدار طلا در هنگام خرید، مالیات بر ارزش افزوده اجرت ساخت و سود فروشنده را به فروشنده پرداخت میکند. این موارد باید بصورت دقیق و واضح در فاکتور رسمی فروشگاه ذکر شود.
فروشنده موظف است مالیات بر ارزش افزوده دریافتی را به اداره امور مالیاتی کشور پرداخت کند ، آن ها از طریق نشانی اینترنتی tax.gov.ir مالیات بر ارزشافزوده را پرداخت میکنند. در صورت عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده توسط فروشنده، جریمه و مجازاتهایی در نظر گرفته میشود که معمولا پرداخت جریمه ای 9 درصدی از کل مبلغ طلا است!
مالیات بر سود
سود حاصل از فروش طلای سرمایه گذاری (به عنوان مثال، سکه طلا) مشمول مالیات بر سود میشود. نرخ این مالیات به نرخ مالیات بر درآمد فرد بستگی دارد. در حال حاضر، نرخ مالیات بر سود در ایران بین 15% تا 25% است.
| میزان درآمد | درصد پرداخت مالیات |
| صفر تا ۲۰۰ میلیون تومان | ۱۵ |
| ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان | ۲۰ |
| بالاتر از ۴۰۰ میلیون تومان | ۲۵ |
مالیات بر ارث طلا
طلا و جواهرات در هنگام ارث مشمول مالیات بر ارث میشوند. مالیات ارث طلا در ایران بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1400 و اصلاحات آن در سال 1402 محاسبه میشود. نرخ این مالیات به ارزش طلا و جواهرات و همچنین رابطه خویشاوندی بین وارث و مورث بستگی دارد. نرخ مالیات بر ارث در ایران بین 3% تا 30% است.
مواردی که در محاسبه مالیات ارث طلا باید در نظر گرفته شوند:
نسبت وراث:
- طبقه اول: شامل پدر، مادر، شوهر، زن، فرزندان و نوهها
- طبقه دوم: شامل اجداد، برادر، خواهر، عمو، عمه، خاله و دایی
- طبقه سوم: شامل سایر اقوام
ارزش طلا:
ارزش طلا بر اساس قیمت روز محاسبه میشود و برای طلاهای ساخته شده، اجرت ساخت نیز به ارزش طلا اضافه میشود.
معافیتهای مالیاتی:
- وراث طبقه اول تا سقف 800 میلیون تومان از پرداخت مالیات ارث معاف هستند.
- وراث طبقه دوم تا سقف 400 میلیون تومان از پرداخت مالیات ارث معاف هستند.
- وراث طبقه سوم تا سقف 200 میلیون تومان از پرداخت مالیات ارث معاف هستند.
نرخ مالیات ارث طلا:
برای وراث طبقه اول:
- 3% از مازاد 800 میلیون تومان تا 1.5 میلیارد تومان
- 6% از مازاد 1.5 میلیارد تومان تا 3 میلیارد تومان
- 8% از مازاد 3 میلیارد تومان
برای وراث طبقه دوم:
- 6% از مازاد 400 میلیون تومان تا 800 میلیون تومان
- 12% از مازاد 800 میلیون تومان تا 1.6 میلیارد تومان
- 16% از مازاد 1.6 میلیارد تومان
برای وراث طبقه سوم:
- 12% از مازاد 200 میلیون تومان تا 400 میلیون تومان
- 24% از مازاد 400 میلیون تومان تا 800 میلیون تومان
- 32% از مازاد 800 میلیون تومان
مثال:
فرض کنید شما از پدر خود که در طبقه اول وراث شما قرار دارد، 1 میلیارد تومان طلا ارث میبرید.
محاسبه مالیات ارث شما به شرح زیر خواهد بود:
مبلغ مشمول مالیات 200 میلیون تومان: 1 میلیارد تومان – 800 میلیون تومان = 200 میلیون تومان
مبلغ مالیات: 200 میلیون تومان * 3% = 6 میلیون تومان پس در این مثال، شما باید 6 میلیون تومان مالیات ارث پرداخت کنید.
مالیات بر عایدی طلا چیست؟
مالیات بر عایدی طلا نوعی مالیات است که بر سود حاصل از فروش طلا تعلق میگیرد. هدف از وضع این مالیات، ایجاد عدالت مالی و جلوگیری از سفتهبازی در بازار طلا است.
نحوه محاسبه مالیات بر عایدی طلا
مبنای محاسبه سود حاص از فروش طلا است؛ سود حاصل از فروش طلا، که از طریق کسر قیمت خرید از قیمت فروش طلا به دست میآید.
فرض کنید شما یک سکه بهار آزادی را در سال 1401 به قیمت 10 میلیون تومان خریداری کردهاید و در سال 1404 آن را به قیمت 15 میلیون تومان میفروشید. در این صورت، سود شما 5 میلیون تومان خواهد بود و باید بر اساس این سود، مالیات بر عایدی طلا پرداخت کنید اما چند درصد و چگونه؟
نرخ مالیات بر عایدی طلا به دوره تملک طلا بستگی دارد و این پلکان وارونه است یعنی هر چقدر شما طلا را بیشتر نگه دارید نرخ مالیات آن کمتر می شود و اگر سریعتر آن را به فروش برسانید مالیات بیشتری را باید بپردازید:
| دوره تملک | نرخ مالیات |
| تا یک سال | 35% |
| یک تا دو سال | 20% |
| دو تا سه سال | 15% |
| بیش از سه سال | 10% |
با توجه به مثال قبلی، اگر شما سکه را در سال 1404 (یعنی بعد از 3 سال) بفروشید، 10% مالیات بر عایدی طلا به شما تعلق میگیرد.
موارد معاف از مالیات بر عایدی طلا:
- طلاهای آبشده تا سقف 150 گرم در سال
- طلاهای ساختهشده تا سقف 3 گرم در سال
- طلاهایی که به عنوان ارث به افراد منتقل میشوند.
تاثیر مالیات بر بازار طلا
مالیات میتواند به روشهای مختلف بر بازار طلا تاثیر بگذارد. این تاثیرات به نوع مالیات، نحوه اعمال آن و شرایط اقتصادی کلان بستگی دارد.
تاثیرات مستقیم
- افزایش مالیات بر طلا میتواند باعث کاهش تقاضا برای آن شود، زیرا قیمت طلا برای مصرفکنندگان افزایش مییابد.
- افزایش مالیات بر سود حاصل از فروش طلا میتواند سودآوری سرمایهگذاری در طلا را کاهش دهد و انگیزه سرمایهگذاران برای ورود به این بازار را کم کند.
- وضع مالیات بر معاملات طلا میتواند به افزایش شفافیت این بازار و جلوگیری از فعالیتهای غیرقانونی کمک کند.
تاثیرات غیرمستقیم
- افزایش مالیات بر طلا میتواند به افزایش تورم منجر شود، زیرا هزینه تولید کالاها و خدمات افزایش مییابد.
- افزایش مالیات بر طلا میتواند به افزایش نرخ ارز منجر شود، زیرا تقاضا برای ارزهای خارجی برای خرید طلا افزایش مییابد.
- کاهش تقاضا برای طلا و افزایش هزینههای تولید میتواند به کاهش رونق اقتصادی منجر شود.
در نظر داشته باشید که نوع مالیات وضعشده بر طلا بر تاثیر آن بر بازار طلا تاثیر میگذارد. به عنوان مثال، مالیات بر ارزش افزوده بر مصرفکنندگان نهایی طلا اثر میگذارد، در حالی که مالیات بر سود حاصل از فروش طلا بر سرمایهگذاران اثر میگذارد.
همچنین نحوه اعمال مالیات نیز بر تاثیر آن بر بازار طلا تاثیر میگذارد. به عنوان مثال، اگر مالیات به طور ناعادلانه یا ناکارآمد اعمال شود، میتواند به ایجاد نارضایتی در بین فعالان بازار و آشفتگی در بازار منجر شود.
خوب است بدانید که در شرایط تورمی، افزایش مالیات بر طلا میتواند به تشدید تورم منجر شود.
حالا سوالی که برای افراد سرمایه گذار و حتی مردم عادی که می خواهند با خرید انواع طلا، سرمایه خود را حفظ کنند پیش می آید این است : بهترین زمان برای خرید طلا چه زمانی است؟
برای سرمایهگذاری در طلا چه زمانی مناسب است؟
طلا در بین مردم به عنوان پناهگاهی امن در برابر ناملایمات اقتصادی و تورم شناخته شده است. از دید مردم از گذشته تا کنون ، سرمایهگذاری در طلا، گامی در جهت حفظ ارزش داراییها است و افراد با ریسکپذیریهای مختلف به سرمایه گذاری روی طلا اقدام می کنند اما چه زمانی بهترین فرصت برای سرمایهگذاری در این فلز گرانبها فراهم میشود؟
عوامل متعددی در تعیین زمان مناسب برای سرمایهگذاری در طلا نقش دارند. شرایط اقتصادی، قیمت طلا، نرخ بهره، تقاضای جهانی و ریسکپذیری فرد سرمایهگذار، از جمله این عوامل هستند.
در شرایطی که تورم سایه خود را بر اقتصاد می اندازد، طلا به عنوان یک پناهگاه امن، ارزش خود را در بلندمدت حفظ میکند. در دوران رکود اقتصادی نیز، به دلیل افزایش نگرانیها و تمایل افراد به حفظ ارزش داراییهای خود، تقاضا برای طلا افزایش مییابد.
قیمت طلا نیز یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب زمان مناسب برای سرمایهگذاری است. خرید طلا در زمانی که قیمت آن در پایینترین حد خود قرار دارد، فرصتی مناسب برای سودآوری در بلندمدت فراهم میکند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که قیمت طلا میتواند نوسانات زیادی را هم داشته باشد.
نرخ بهره نیز بر جذابیت طلا تاثیر میگذارد. در زمانی که نرخ بهره پایین است، سود سپردههای بانکی کاهش مییابد و طلا به عنوان یک سرمایهگذاری جذابتر میشود. اما با افزایش نرخ بهره، سود سپردههای بانکی افزایش مییابد و از جذابیت طلا نزد مردم هم کاسته میشود.
تقاضای جهانی برای طلا نیز بر قیمت آن تاثیر میگذارد. زمانی که تقاضا برای طلا در سطح جهانی بالا است، قیمت آن نیز افزایش مییابد.
در نهایت، میزان ریسکپذیری فرد سرمایهگذار نیز در انتخاب زمان مناسب برای سرمایهگذاری در طلا نقش دارد. طلا یک سرمایهگذاری با ریسک پایین است و برای افرادی مناسب است که به دنبال سودهای کلان در کوتاهمدت نیستند. بلکه هدفشان حفظ ارزش داراییهایشان در بلندمدت است.
چند نکتهی مهم را پیش از ورود به دنیای سرمایهگذاری طلا به خاطر بسپارید:
- طلا یک سرمایهگذاری بلندمدت است ، طلا برای حفظ ارزش دارایی در گذر زمان مناسب است و انتظار سودهای آنی از آن نمیرود.
- طلا مانند برخی از انواع سرمایه گذاری سود تقسیمی ندارد و بر خلاف برخی سرمایهگذاریها مانند سهام، طلا سودی به صورت دورهای پرداخت نمیکند. ارزش آن تنها در زمان فروش است که خود را نشان میدهد.
- همانند هر کالای دیگری، قیمت طلا نیز میتواند در بازههای زمانی مختلف دچار نوسان شود. پس آمادگی برای مواجهه با فراز و نشیبهای بازار طلا را داشته باشید.
سخن پایانی
در حال حاضر، قوانین مختلفی در مورد مالیات طلا در ایران وجود دارد. این قوانین در حال تغییر و تحول هستند و هنوز به طور کامل تدوین نشدهاند.
با توجه به موارد ذکر شده، مالیات طلا میتواند ابزاری مفید برای تنظیم بازار طلا باشد. با این حال، برای کاهش معایب این مالیات، باید در طراحی و اجرای آن دقت کافی صورت گیرد.
در پایان، لازم است به این نکته توجه شود که موضوع مالیات طلا دارای ابعاد مختلفی است و نیاز به دقت زیاد دارد. ما در شرکت سامان محاسبان با تسلط خاص بر موضوع مشاوره مالیاتی و با تجربه و دانش تخصصی خود، در کنار شما هستیم تا به شما در انجام امور مربوط به مالیات کمک کنیم.
