کاهش مالیات، هدفی است که بسیاری از افراد و کسب وکارها به دنبال آن هستند. خوشبختانه، روش های قانونی متعددی برای کاهش بار مالیاتی وجود دارد. در اینجا به شش مورد از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم، شیوه هایی کاملا عملی و آسان! با ما در سامان محاسبان همراه هستید.
استفاده از معافیت های مالیاتی
بر اساس قوانین مالیاتی ایران، برخی از فعالیت ها و کسب وکارها از پرداخت مالیات معاف هستند و بهره مندی از این معافیت های مالیاتی یکی از برترین شیوه های کاهش مالیات است که در حسابداری مالیاتی گنجانده می شود.
برای مثال، بر طبق ماده 141 قانون مالیات های مستقیم، درآمد حاصل از صادرات کالا و خدمات از مالیات معاف است. به عنوان نمونه، شرکتی که در سال 1403 صادراتی به ارزش 10 میلیارد تومان انجام داده است، نیاز به پرداخت مالیات بر این درآمد ندارد.
مهمترین موارد معافیت مالیاتی را بصورت خلاصه در جدول زیر ببینید :
| نوع معافیت مالیاتی | شرح معافیت | ماده قانونی مرتبط |
| معافیت درآمد صادراتی | درآمد حاصل از صادرات کالا و خدمات از پرداخت مالیات معاف است. | ماده 141 قانون مالیات های مستقیم |
| معافیت مناطق آزاد | شرکت هایی که در مناطق آزاد تجاری-صنعتی فعالیت می کنند، برای مدت 20 سال از مالیات بر درآمد معاف هستند. | ماده 13 قانون مناطق آزاد |
| معافیت درآمد حاصل از فروش اوراق مشارکت | درآمد حاصل از فروش اوراق مشارکت دولت و شهرداری ها از پرداخت مالیات معاف است. | ماده 138 قانون مالیات های مستقیم |
| معافیت درآمد حاصل از فروش اموال سرمایه ای | درآمد حاصل از فروش اموال سرمایه ای (مانند زمین، ساختمان) پس از گذشت یک سال از تاریخ خرید، مشمول مالیات با نرخ پایین تری می شود. | ماده 137 قانون مالیات های مستقیم |
| معافیت درآمد حاصل از اجاره مسکن | درآمد حاصل از اجاره مسکن اصلی افراد، تا سقف معینی از مالیات معاف است. | ماده 134 قانون مالیات های مستقیم |
| معافیت درآمد حاصل از فعالیت های کشاورزی | درآمد حاصل از فعالیت های کشاورزی، دامداری، باغداری و… تا سقف معینی از مالیات معاف است. | ماده 81 قانون مالیات های مستقیم |
| معافیت درآمد حاصل از فعالیت های تعاونی | درآمد شرکت های تعاونی روستایی، عشایری، کشاورزی و… از پرداخت مالیات معاف است. | ماده 82 قانون مالیات های مستقیم |
| معافیت درآمد حاصل از فعالیت های پژوهشی | درآمد مؤسسات پژوهشی و دانشگاهی از پرداخت مالیات معاف است. | ماده 140 قانون مالیات های مستقیم |
| معافیت کمک های مالی | کمک های مالی به موسسات خیریه و عام المنفعه از پرداخت مالیات معاف است. | ماده 139 قانون مالیات های مستقیم |
| معافیت درآمد حاصل از فروش اموال مشمول مالیات بر ارث | درآمد حاصل از فروش اموالی که مشمول مالیات بر ارث شده اند، تا سقف معینی از پرداخت مالیات معاف است. | ماده 136 قانون مالیات های مستقیم |
برای استفاده از معافیت های مالیاتی، ثبت دقیق فعالیت ها و ارائه مستندات معتبر به سازمان امور مالیاتی الزامی است، بنابراین با کمک حسابداری خود یا دریافت مشاوره از شرکت های حسابداری معتبر از بیشتری معافیت های مالیاتی بهره بگیرید.
کاهش مالیات از طریق هزینه های قابل قبول مالیاتی
هزینه های قابل قبول مالیاتی، طبق ماده 147 و 148 قانون مالیات های مستقیم، به هزینه هایی اطلاق می شود که در حدود متعارف، متکی به مدارک بوده و منحصراً مربوط به تحصیل درآمد مؤسسه در دوره مالی باشد. به عبارت ساده تر، هر هزینه ای که برای کسب درآمد انجام شده و مستندات کافی برای اثبات آن وجود داشته باشد، می تواند به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی منظور شود.
با شناسایی و استفاده صحیح از هزینه های قابل قبول، می توانید بخش قابل توجهی از مالیات خود را کاهش دهید. کاهش مالیات به معنای افزایش نقدینگی در کسب وکار شما است که می تواند برای سرمایه گذاری های جدید یا پرداخت بدهی ها استفاده شود.
همچنین استفاده از هزینه های قابل قبول مالیاتی نه تنها قانونی است بلکه نشان دهنده رعایت قوانین مالیاتی توسط کسب وکار شما است.
جدول انواع هزینه های قابل قبول مالیاتی:
| نوع هزینه | توضیحات |
| هزینه های پرسنلی | حقوق و دستمزد کارکنان، مزایا، پاداش ها، حق بیمه سهم کارفرما، هزینه های آموزش و پرورش کارکنان |
| هزینه های اجاره | اجاره محل کار، ماشین آلات، تجهیزات و سایر دارایی های مورد نیاز برای فعالیت کسب وکار |
| هزینه های مواد اولیه و مصرفی | هزینه خرید مواد اولیه، قطعات، بسته بندی و سایر موادی که در تولید محصولات یا ارائه خدمات استفاده می شود. |
| هزینه های تبلیغات و بازاریابی | هزینه های مربوط به تبلیغات، بازاریابی، شرکت در نمایشگاه ها و سایر فعالیت های تبلیغاتی. |
| هزینه های تعمیر و نگهداری | هزینه های مربوط به تعمیر و نگهداری ماشین آلات، تجهیزات، ساختمان و سایر دارایی ها. |
| هزینه های تحقیق و توسعه | هزینه های انجام تحقیقات برای بهبود محصولات یا خدمات و توسعه فناوری های جدید. |
| هزینه های حقوقی و حسابداری | هزینه های مربوط به خدمات حقوقی و حسابداری که برای فعالیت کسب وکار ضروری هستند. |
| بیمه ها | هزینه های بیمه های مختلف مانند بیمه مسئولیت مدنی، بیمه آتش سوزی و بیمه عمر. |
| مالیات و عوارض | مالیات بر ارزش افزوده، عوارض شهرداری و سایر مالیات ها و عوارضی که به صورت قانونی پرداخت می شوند. |
شرکتی که در سال مالی 1403 درآمدی معادل 2 میلیارد تومان داشته و 500 میلیون تومان هزینه های قابل قبول (مانند حقوق کارکنان، اجاره دفتر و هزینه تبلیغات) انجام داده است، مالیات خود را بر اساس درآمد خالص 1.5 میلیارد تومان پرداخت می کند.
استفاده از بخشودگی های مالیاتی
بخشودگی های مالیاتی، فرصت هایی هستند که دولت برای تشویق فعالیت های اقتصادی خاص یا کمک به مودیان مالیاتی در شرایط دشوار فراهم می کند. این بخشودگی ها به شکل های مختلفی اعمال می شوند و می توانند به طور قابل توجهی به کاهش بار مالیاتی کمک کنند.
انواع اصلی بخشودگی های مالیاتی
- بخشودگی جرایم مالیاتی یکی از انواع بخشودگی هاست ؛ زمانی که مودی مالیاتی در پرداخت مالیات یا انجام تکالیف مالیاتی خود تأخیر داشته باشد، مشمول جرایم مالیاتی می شود. در برخی موارد، قانون گذار امکان بخشودگی این جرایم را در نظر گرفته است، معمولاً بخشودگی جرایم مالیاتی مشروط به پرداخت بدهی اصلی مالیات و رعایت برخی شرایط دیگر است.
مثال: در برخی بخشنامه ها، دولت برای تشویق پرداخت به موقع مالیات، بخشی از جرایم مالیاتی را می بخشد.
- بخشودگی مالیات بر درآمد هم کاهش یا حذف کامل مالیات بر درآمد برای برخی افراد یا فعالیت ها است ، معمولاً این بخشودگی ها برای مشوق فعالیت های خاص مانند سرمایه گذاری در مناطق محروم، ایجاد اشتغال یا توسعه فناوری های نوین اعمال می شود.
مثال: معافیت مالیاتی برای شرکت های دانش بنیان یا کاهش مالیات بر درآمد برای سرمایه گذاری در مناطق آزاد تجاری.
- بخشودگی مالیات بر ارزش افزوده که شامل کاهش یا حذف مالیات بر ارزش افزوده برای برخی کالاها یا خدمات است. این بخشودگی ها معمولاً برای کالاهای اساسی، خدمات عمومی یا کالاهایی که تولید داخل را حمایت می کنند، اعمال می شود.
مثال: معافیت مالیات بر ارزش افزوده برای کالاهای اساسی مانند نان، شیر و دارو.
- بخشودگی مالیات بر املاک که باهث کاهش مالیات بر املاک برای برخی می شود، معمولاً این بخشودگی ها برای املاک مسکونی، املاک کشاورزی یا املاکی که برای مصارف عمومی استفاده می شوند، اعمال می شود.
مثال: کاهش مالیات بر املاک مسکونی برای افراد کم درآمد.
- بخشودگی مالیات بر ارث هم از راه های کاهش مالیات برای برخی موار د به حساب می آید، معمولاً این بخشودگی ها برای ارثیه هایی که به افراد خاص مانند همسر یا فرزندان تعلق می گیرد، اعمال می شود.
با مطالعه دقیق قوانین و مقررات مالیاتی، می توانید از بخشودگی های موجود و شرایط استفاده از آن ها آگاه شوید، مشاوران مالیاتی هم می توانند شما را در شناسایی و استفاده از بخشودگی های مالیاتی مناسب راهنمایی کنند.
سرمایه گذاری در حوزه های خاص
سرمایه گذاری در حوزه هایی که دولت به آن ها اولویت داده است، می تواند منجر به کاهش مالیات مشاغل شود. سرمایه گذاری در چه حوزه هایی منجر به کاهش مالیات است ؟ جدول زیر را مرور کنید :
| حوزه سرمایه گذاری | مزایای مالیاتی |
| مناطق آزاد و ویژه اقتصادی | معافیت از مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده، گمرک |
| شرکت های دانش بنیان | معافیت های مالیاتی متنوع |
| بخش کشاورزی و صنایع غذایی | مشوق های مالیاتی برای حمایت از خودکفایی |
| زیرساخت ها | مزایای مالیاتی خاص برای سرمایه گذاری در حمل ونقل، انرژی، آب |
| مناطق کمتر توسعه یافته | کاهش نرخ مالیات بر درآمد |
| صنایع خاص (مانند انرژی های تجدیدپذیر) | کاهش نرخ مالیات |
| تحقیق و توسعه | اعتبار مالیاتی برای هزینه های تحقیقاتی |
برنامه ریزی مالیاتی (Tax Planning)
برنامه ریزی مالیاتی به معنی مدیریت مالی به گونه ای است که کمترین میزان مالیات پرداخت شود، بدون نقض قوانین! شما از تمام شیوه هایی که صحبت شد می توانید بهره ببرید تا مالیات را به حداقل ممکن برسانید.
برنامه ریزی مالیاتی فرآیندی است که طی آن، افراد یا کسب وکارها با بهره گیری از قوانین و مقررات مالیاتی موجود، اقدام به طراحی و اجرای استراتژی هایی می کنند تا بتوانند تعهدات مالیاتی خود را به حداقل رسانده و در عین حال با تمامی قوانین و مقررات مالیاتی مطابقت داشته باشند. این فرآیند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای مدیریت ریسک های مالیاتی و افزایش سودآوری تلقی می شود.
اصول اساسی برنامه ریزی مالیاتی
- تمامی فعالیت های برنامه ریزی مالیاتی باید با قوانین و مقررات مالیاتی مطابقت داشته باشد.
- برنامه ریزی مالیاتی باید با توجه به شرایط خاص هر فرد یا کسب وکار انجام شود.
- قوانین مالیاتی به طور مرتب تغییر می کنند، بنابراین برنامه ریزی مالیاتی باید به صورت مداوم به روزرسانی شود.
- برای انجام یک برنامه ریزی مالیاتی موثر، بهتر است از مشاوره یک متخصص مالیاتی بهره مند شد.
روش های کاهش مالیات از طریق برنامه ریزی مالیاتی
| روش کاهش مالیات | توضیحات |
| بهرهبرداری از معافیتها و تخفیفهای مالیاتی | استفاده از مزایای قانونی مانند معافیتهای مالیاتی و تخفیفها برای کاهش بار مالیاتی |
| انتخاب ساختار مناسب برای کسبوکار | انتخاب ساختار حقوقی مناسب (مانند شرکت سهامی خاص، شرکت با مسئولیت محدود) بر اساس مزایای مالیاتی آن |
| سرمایهگذاری در داراییهای مالیاتی | سرمایهگذاری در داراییهایی که از مزایای مالیاتی برخوردارند (مانند اوراق مشارکت، صندوقهای سرمایهگذاری) |
| تیمار صحیح هزینهها | شناسایی و ثبت دقیق تمامی هزینههای قابل قبول برای کاهش پایه مالیاتی |
| برنامهریزی برای بازنشستگی | استفاده از ابزارهای مالیاتی برای کاهش مالیات بر درآمد بازنشستگی |
مشاوره و همکاری با کارشناسان مالیاتی
یکی از بهترین راه ها برای کاهش مالیات، استفاده از مشاوره کارشناسان مالیاتی است. این افراد با قوانین مالیاتی به خوبی آشنا هستند و می توانند بهترین راه کارها را ارائه دهند.
کاهش مالیات به روش های قانونی نیازمند آگاهی کامل از قوانین و مقررات مالیاتی است. هرچند که این اقدامات نیازمند دقت، مستندسازی و پایبندی به قوانین است تا از بروز مشکلات مالیاتی در آینده جلوگیری شود.
